การ์ตูนเด็กอย่าง 'One Piece' เหมาะสำหรับเด็กจริงเหรอ

เด็กเปรียบเสมือนผ้าขาว ใสซื่อ บริสุทธิ์ การกระทำของเด็กมักแสดงออกมาอย่างไร้เดียงสา โดยได้รับอิทธิพลมาจากผู้ใหญ่หรือสภาพแวดล้อมที่พวกเขาอยู่ ดังนั้นการจะทำสื่อที่นำเสนอเกี่ยวกับเรื่องการเมือง การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ การเหยียดเชื้อชาติ หรือประเด็นหนัก ๆ ทางสังคมผ่านสื่อเด็กที่เป็นการ์ตูนต่าง ๆ จึงเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสม เพราะสิ่งที่เด็กได้เรียนรู้ไป อาจทำให้เขาเติบโตกลายเป็นผู้ใหญ่ที่ไม่ดีตามภาพที่เห็นในสื่อได้

ทว่าสื่อเด็กในปัจจุบันนี้ โดยเฉพาะการ์ตูนแนวโชเน็น ซึ่งเป็นเรื่องราวที่สะท้อนถึงมิตรภาพในวัยรุ่น การช่วยเหลือซึ่กันและกันเพื่อให้ผ่านบททดสอบตามพล็อตของเรื่องนั้น ๆ แม้จะดูเป็นการ์ตูนที่น่าจะส่งเสริมแนวคิดของการอยู่ร่วมกับเพื่อนและคนในสังคมดี แต่กลับมีการสอดแทรกประเด็นทางสังคมหรือสงครามต่าง ๆ เอาไว้ผ่านภาพและบทที่ทำให้ดูเข้าถึงง่าย

จากที่กล่าวไปข้างต้น น่าตั้งคำถามว่าทำไมสื่อเด็กที่ควรจะนำเสนอแต่เรื่องราวดี ๆ กลับกลายเป็นนำเสนอแต่ภาพด้านลบของสังคมโลก ตัวอย่างการ์ตูนโชเน็นที่เห็นได้ชัดคือ 'วันพีช (One Piece)' ซึ่งเป็นหนึ่งในการ์ตูนที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายทั่วโลก นับตั้งแต่เริ่มเผยแพร่ในปี 1997 โดยอาจารย์ เออิจิโร โอดะ การ์ตูนเรื่องนี้เล่าเรื่องราวของกลุ่มโจรสลัดหมวกฟาง ที่มีเป้าหมายในการค้นหาสมบัติที่ชื่อว่า วันพีช ในโลกที่เต็มไปด้วยการผจญภัยและความท้าทาย

อย่างไรก็ตาม เรื่องราวใน One Piece ไม่ได้มีเพียงแค่การผจญภัยและการต่อสู้เพื่อความยุติธรรมเท่านั้น แต่ยังมีเนื้อหาที่ซับซ้อนและหนักแน่น ซึ่งรวมถึงการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ค้าทาส เหยียดเชื้อชาติ การทดลองและทรมานเด็ก ยาเสพติด การข่มขืน ขังคนติดโรคให้ตายทั้งเมือง กินเนื้อมนุษย์ และการฆ่าตัวตายยกครัว

มันออกจะเป็นภาพทางลบที่ไม่ควรนำเสนอแก่เด็กวัยตั้งแต่ 13-18 ปี เพราะอาจทำให้แนวคิดของพวกเขาบิดเบี้ยว แต่ในอีกมุมหนึ่ง การนำเสนอสื่อดังกล่าวผ่านการเล่าเรื่องที่สนุกสนาน เหมาะสำหรับเด็ก และสอดแทรกประเด็นที่ซับซ้อนให้สามารถเข้าใจได้อย่างง่ายดาย ประกอบกับคติสอนใจผ่านบทพูดตัวละครที่เอ่ยบอกว่าการกระทำแบบนั้นไม่ดี และไม่ romanticize ว่าประเด็นนั้น ๆ เป็นประเด็นเล็ก ๆ ของสังคม ไม่ใช่ปัญหาใหญ่ที่ควรได้รับการแก้ไข นับว่าเป็นการทำสื่อเด็กที่น่าจะได้ผลกระทบเชิงบวก มากกว่าการเลือกที่จะไม่นำเสนอภาพความรุนแรงของสังคมเลย และซุกปัญหาต่าง ๆ ที่กระทำโดยผู้ใหญ่ไว้ใต้พรม

ฟังก์ชันของสื่อแนวโชเน็นอย่าง One Piece ไม่เพียงแค่เล่าเรื่องการผจญภัยและการต่อสู้เพื่อความยุติธรรม แต่ยังเล่าเรื่องราวของโลกที่เต็มไปด้วยความไม่เท่าเทียม การกดขี่ และการต่อสู้เพื่ออิสรภาพ เนื้อหาที่ซับซ้อนและหนักแน่นเหล่านี้ไม่ได้มีไว้เพียงเพื่อความบันเทิงเท่านั้น แต่ยังมีเป้าหมายในการสอนและเตือนถึงความเป็นจริงของโลก เป็นการสั่งสอนและให้คติเตือนใจแก่เด็กทางอ้อม นอกเหนือจากการสอนของผู้ปกครองและสภาพแวดล้อมของเด็กเอง

ประเด็นหลัก ๆ สามประเด็นที่ One Piece ได้พูดถึง ได้แก่

1.การเมือง เล่าเรื่องการเมืองของโลกโจรสลัดและรัฐบาลโลก ซึ่งสะท้อนถึงการปกครองและการเมืองในชีวิตจริง การเล่าเรื่องราวการต่อสู้เพื่อความยุติธรรมและการเปลี่ยนแปลงระบบที่ไม่ยุติธรรมสามารถเป็นการสอนเด็กให้เข้าใจและมีวิจารณญาณต่อสังคม
2.การค้าทาส เรื่องการค้าทาสใน One Piece เป็นการเตือนให้เด็กเห็นถึงความโหดร้ายของการค้าทาสและความสำคัญของอิสรภาพและความเสมอภาค
3.การกระทำที่ไม่ดีและการฆ่าคน โดยการ์ตูนเล่าเรื่องการกระทำที่ไม่ดีและการฆ่าคนในบริบทของการต่อสู้และการผจญภัย ซึ่งในบางกรณีอาจดูรุนแรงสำหรับเด็ก อย่างไรก็ตาม การเล่าเรื่องราวเหล่านี้สามารถเป็นการเตือนให้เด็กเข้าใจถึงผลกระทบของการกระทำที่ไม่ดีและความสำคัญของการทำดี

การนำเสนอภาพเรื่องราวหนักแน่นและประเด็นสังคมอันน่าหวาดกลัวให้กับเด็ก โดยผ่านการดัดแปลงอย่างสร้างสรรค์ ทำให้เข้าใจง่าย และให้คติสอนใจในตอนท้าย นับว่าเป็นการทำสื่ออย่างมีประโยชน์ และเรื่องราวของความเป็นจริงในสังคมก็ไม่ควรถูกซุกไว้ใต้พรมให้พวกเด็ก ๆ มองว่าเป็นเรื่องไกลตัว เพราะการเรียนรู้จากสื่อนี่แหละที่จะทำให้เด็กคนหนึ่งสามารถมีความคิด มีวิจารณญาณตามเนื้อหาที่ดูได้
---
About the author: ฬ. Jula