สุขภาพจิตที่ถูกลืม เมื่อใช้ชีวิตในโลกโซเชียล

ในยุคที่ทุกสิ่งทุกอย่างสามารถเข้าถึงได้เพียงแค่ปลายนิ้วคลิก ความสะดวกสบายของโลกออนไลน์ทำให้คนรุ่นใหม่อย่าง Gen Z (เกิดช่วงปี 1997-2012) ใช้ชีวิตผูกพันกับเทคโนโลยีและสื่อโซเชียลมากขึ้น นอกจากความสนุกและการเชื่อมต่อที่สะดวก โลกออนไลน์ยังมาพร้อมกับความเครียดและปัญหาสุขภาพจิตที่หลายคนอาจไม่ทันสังเกต เมื่อความเครียดจากโลกออนไลน์เพิ่มขึ้น การจัดการสุขภาพจิตจึงกลายเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม

ผลกระทบจากโลกออนไลน์: เมื่อชีวิตอยู่ในหน้าจอ

ข้อมูลจาก Pew Research Center ระบุว่า Gen Z มีความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพจิตสูงกว่าคนรุ่นอื่น ๆ เนื่องจากความเชื่อมโยงกับเทคโนโลยีที่ลึกซึ้ง การถูกเปรียบเทียบกับคนอื่น ๆ ในสื่อโซเชียล ความกดดันจากความสมบูรณ์แบบ (Perfectionism) และความรู้สึกไม่มั่นคงในตัวเอง (Insecurity) เป็นสิ่งที่วัยรุ่น Gen Z ต้องเผชิญทุกวัน

โลกออนไลน์อาจทำให้เรารู้สึกว่าเรายังไม่ดีพอ การเห็นภาพชีวิตที่ "สมบูรณ์แบบ" ของคนอื่นทำให้เราเปรียบเทียบกับตัวเองอย่างไม่รู้จบ ข้อมูลจาก American Psychological Association พบว่า การใช้สื่อโซเชียลที่มากเกินไปมีความเกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวล โดยเฉพาะในวัยรุ่น

วิธีรับมือกับความเครียดในยุคดิจิทัล

จัดการเวลาและพฤติกรรมการใช้สื่อโซเชียล
การเลื่อนหน้าจอไปเรื่อย ๆ แบบไม่มีที่สิ้นสุดอาจทำให้เสียเวลาและเพิ่มความเครียดได้ การจัดสรรเวลาในการใช้สื่อโซเชียลอย่างเหมาะสม เช่น จำกัดเวลาในการใช้งานในแต่ละวัน และกำหนดเวลาพักจากหน้าจอ จะช่วยลดความกดดันทางจิตใจได้
สร้างสมดุลระหว่างชีวิตออนไลน์และออฟไลน์
การหากิจกรรมที่สนุกและผ่อนคลายนอกโลกออนไลน์ เช่น การออกกำลังกาย วาดรูป อ่านหนังสือ หรือทำกิจกรรมที่ชอบ จะช่วยให้จิตใจผ่อนคลายและลดความเครียด การออกกำลังกายยังมีส่วนช่วยในการปลดปล่อยสารเอ็นดอร์ฟินที่ช่วยให้รู้สึกดีอีกด้วย
สร้างพื้นที่ส่วนตัวที่ดีต่อจิตใจ
การจัดการกับสื่อโซเชียลอย่างรอบคอบ เริ่มจากการติดตามบัญชีที่สร้างแรงบันดาลใจและให้ข้อมูลเชิงบวก แทนที่จะเป็นบัญชีที่ทำให้รู้สึกแย่กับตัวเอง การสร้าง พื้นที่ปลอดภัย ทางจิตใจในโลกออนไลน์เป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งสามารถทำได้ด้วยการเลิกติดตามสิ่งที่เป็นพิษทางอารมณ์หรือก่อให้เกิดความเครียด
ฝึก Mindfulness และการรู้ตัว
Mindfulness หรือการรู้ตัวในปัจจุบันขณะ เป็นเทคนิคที่ช่วยให้เราเรียนรู้ที่จะอยู่กับปัจจุบัน ลดความกังวลในสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น โดยฝึกฝนได้จากการนั่งสมาธิ ฝึกหายใจเข้า-ออกลึก ๆ หรือการเขียนบันทึกประจำวัน จะช่วยให้เราเข้าใจและจัดการกับอารมณ์ตัวเองได้ดีขึ้น
ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต
หากรู้สึกว่าไม่สามารถรับมือกับความเครียดได้ การพูดคุยกับนักจิตวิทยาหรือที่ปรึกษาด้านสุขภาพจิตจะเป็นตัวช่วยที่ดี โดยการรับคำแนะนำและคำปรึกษาจะทำให้เรามีวิธีการจัดการกับปัญหาที่ชัดเจนมากขึ้น

การดูแลสุขภาพจิตในยุคดิจิทัล: ความสำคัญที่ต้องไม่มองข้าม

การดูแลสุขภาพจิตเป็นสิ่งสำคัญไม่แพ้การดูแลสุขภาพกาย โดยเฉพาะในยุคที่ทุกอย่างออนไลน์ เราต้องเข้าใจว่าโลกออนไลน์อาจไม่สมบูรณ์แบบเหมือนที่เห็น และการดูแลใจตัวเองต้องเริ่มจากการรักตัวเอง การรู้เท่าทันอารมณ์ของตัวเอง และการจัดการกับสิ่งที่เราเผชิญในแต่ละวันให้ดีที่สุด

อย่าลืมว่าเรามีสิทธิ์ที่จะพักจากโลกออนไลน์ และมีพื้นที่ส่วนตัวที่ดีต่อใจ การใส่ใจสุขภาพจิตในทุกวันจะช่วยให้ชีวิตของเรามีคุณภาพและความสุขที่ยั่งยืน

แหล่งที่มา:
Pew Research Center. (2023). Teens, Social Media, and Technology.
American Psychological Association. (2023). Social Media and Mental Health.