จริงหรอ? 'เล่นตัวเอง เจ็บน้อยสุด'
เคยไหมเวลานั่งอยู่ในกลุ่มเพื่อน แล้วเราเผลอปล่อยมุกล้อตัวเองเพื่อสร้างเสียงหัวเราะ บางครั้งก็ฮา บางครั้งก็แอบเจ็บ! วันนี้พี่อยากชวนทุกคนมาคุยกันเรื่อง "Self-deprecating humor" หรือมุกล้อเลียนตัวเอง ซึ่งหลายคนอาจเคยใช้โดยไม่ทันคิดว่ามันจะส่งผลอย่างไรกับตัวเองทั้งในแง่บวกและลบ ไปดูกันเลยค่ะว่าการ "ล้อตัวเอง" มีข้อดีข้อเสียอย่างไร และจะใช้อย่างเหมาะสมได้อย่างไรบ้าง
ล้อตัวเอง... ทำไมถึงดูเป็นกันเอง?
Self-deprecating humor หรือมุกล้อเลียนตัวเอง คือการจิกกัดตัวเองด้วยคำพูดที่ออกแนวขำขัน เรามักเห็นบ่อยในรายการทีวี, Stand-up Comedy, หรือแม้แต่ในวงสนทนากับเพื่อน ๆ การใช้มุกแบบนี้ช่วยให้บรรยากาศการสนทนาผ่อนคลายลง และทำให้คนรอบข้างมองว่าเราเป็นคนถ่อมตัว ไม่ถือตัว
ข้อดีของการล้อเลียนตัวเอง:
- สร้างเสน่ห์และความเป็นกันเอง: การที่เรากล้ายอมรับข้อเสียของตัวเอง ทำให้คนรอบข้างรู้สึกว่าเราคบง่ายและจริงใจ
- ลดช่องว่างระหว่างสถานะ: สำหรับคนที่ประสบความสำเร็จหรือมีสถานะสูง การจิกกัดตัวเองช่วยให้ดูติดดินและเข้าถึงง่าย
- ผ่อนคลายสถานการณ์ตึงเครียด: มุกล้อเลียนตัวเองสามารถทำให้บรรยากาศการสนทนาเบาลง และลดความตึงเครียดในวงสนทนาได้ดี
มีงานวิจัยจาก University of Granada ระบุว่าการใช้มุกล้อเลียนตัวเองในสถานการณ์ที่เหมาะสม สามารถช่วยให้เราจัดการกับอารมณ์ลบ เช่น ความโกรธ หรือความอึดอัด ได้ดีขึ้น
แต่... ล้อตัวเองมากไป อาจไม่ดีอย่างที่คิด
แม้ว่ามุกล้อเลียนตัวเองจะมีข้อดี แต่การใช้มันโดยไม่มีขอบเขต อาจทำให้เกิดผลลบตามมา เช่นเดียวกับเหรียญที่มีสองด้าน
ข้อเสียของการล้อตัวเองมากเกินไป:
- เน้นย้ำจุดอ่อนของตัวเอง: การพูดถึงข้อเสียบ่อย ๆ อาจทำให้คนรอบข้างมองว่าเราขาดความมั่นใจ หรือในบางกรณีอาจถูกมองข้ามคุณค่าของตัวเรา
- ส่งผลต่อสุขภาพจิต: การจิกกัดตัวเองซ้ำ ๆ อาจทำให้เรารู้สึกว่าข้อเสียที่พูดออกไปนั้นเป็นเรื่องจริง จนเกิดเป็นความพึงพอใจในตัวเองต่ำ (Low Self-esteem)
- สร้างความไม่สบายใจในวงสนทนา: หากการล้อเลียนตัวเองดูรุนแรงเกินไป อาจทำให้คนอื่นรู้สึกอึดอัดหรือเกิด awkward moment มากกว่าความสนุก
- เสี่ยงต่อการบั่นทอนตัวเอง: ในระยะยาว การล้อเลียนตัวเองอาจพัฒนาเป็นพฤติกรรมบั่นทอนตัวเอง (Self-sabotage) โดยไม่รู้ตัว
วิธีใช้มุกล้อตัวเองอย่างเหมาะสม
- รู้จักขอบเขต:
- เลือกพูดเรื่องที่ไม่ใช่จุดอ่อนสำคัญของตัวเอง เช่น เรื่องที่เราโอเคและไม่ส่งผลกระทบต่อความมั่นใจในระยะยาว
- หลีกเลี่ยงการพูดถึงจุดอ่อนไหว เช่น ปัญหาสุขภาพ หรือเรื่องครอบครัว
- เลือกพูดเรื่องที่ไม่ใช่จุดอ่อนสำคัญของตัวเอง เช่น เรื่องที่เราโอเคและไม่ส่งผลกระทบต่อความมั่นใจในระยะยาว
- ดูสถานการณ์:
- ใช้ในวงเพื่อนสนิทหรือสถานการณ์ที่เป็นกันเอง
- หลีกเลี่ยงการใช้มุกนี้ในสถานการณ์ที่จริงจัง เช่น การพรีเซนต์งาน หรือการสัมภาษณ์งาน
- พูดถึงข้อดีบ้าง:
- อย่าลืมพูดถึงจุดแข็งของตัวเองในบางครั้ง เพื่อสร้างสมดุล และไม่ให้คนอื่นมองว่าเรามีแต่ข้อเสีย
- อย่าอินกับมุกตัวเอง:
- จำไว้ว่าเป้าหมายของมุกล้อเลียนตัวเอง คือการสร้างเสียงหัวเราะ ไม่ใช่การตอกย้ำจุดด้อยของตัวเองจนเชื่อไปว่ามันเป็นจริง
สัญญาณที่ควรหยุดล้อตัวเอง
- เริ่มไม่ชอบคำชื่นชม:
รู้สึกอึดอัดเวลาถูกชม และพยายามปัดตกคำชมนั้นด้วยมุกล้อเลียนตัวเอง - จิกกัดตัวเองจนเป็นนิสัย:
ไม่ว่าจะอยู่ในบทสนทนาไหน เราก็มักเผลอพูดถึงข้อเสียของตัวเองทุกครั้ง - เล่นมุกแล้ววงเงียบ:
มุกล้อเลียนตัวเองอาจทำให้คนฟังรู้สึกอึดอัดแทน มากกว่าที่จะขำ - เริ่มเชื่อในสิ่งที่ล้อเลียน:
หากเริ่มรู้สึกว่าข้อเสียที่พูดนั้นเป็นเรื่องจริง เราควรหยุดเล่นมุกและทบทวนตัวเอง
น้อง ๆ ที่ชอบใช้มุกแบบนี้อย่าลืมตั้งขอบเขตให้ตัวเอง และเลือกใช้ในสถานการณ์ที่เหมาะสมที่สุดนะคะ!
